Podział majątku objętego uprzednio wspólnością majątkową małżeńską

Kiedy możliwy jest podział majątku wspólnego małżonków? Czy można podzielić majątek wspólny w trakcie trwania małżeństwa ?

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa.

Wspólność ta może jednak ustać w wyniku rozwiązania małżeństwa przez rozwód lub w wyniku zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej ustanawiającej rozdzielność majątkową (tj. w trackie trwania związku małżeńskiego). Dotychczasowy majątek objęty wspólnością majątkową małżeńską z chwilą ustania tej wspólności staje się współwłasnością małżonków (najczęściej w równych udziałach).

Podział takiego majątku, którego wspólność ustała, może nastąpić w drodze umowy lub przed sądem. Warunkiem dokonania umownego podziału majątku jest jednak zgoda małżonków lub byłych już małżonków w zakresie sposobu podziału takiego majątku.

Umowny podział majątku wspólnego może obejmować cały majątek wspólny małżonków albo tylko jego część. Jeżeli przedmiotem umowy o podział majątku jest nieruchomość, użytkowanie wieczyste albo spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, umowa taka musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego.

Umowa podziału majątku a podatki pobierane przez notariusza

Warto wiedzieć, że umowa podziału majątku wspólnego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych ani podatkiem od spadków i darowizn.

Jakie są zalety podziału majątku u notariusza?

Niewątpliwie największymi zaletami umownego podziału majątku u notariusza są:

• możliwość dokonania podziału szybko, sprawnie i w wybranym przez strony, odpowiadającym im terminie (w sądzie trzeba będzie dostosować się do wyznaczonych terminów),
• odformalizowanie (wystarczy umówić się na spotkanie, nie trzeba pisać pism, wniosków itd. ),
• brak konieczności angażowania rzeczoznawców majątkowych ( notariusz w przeciwieństwie do sądu nie bada wartości majątku podlegającego działowi, opierając się na oświadczeniach stron),
• brak konieczności angażowania pełnomocnika.

Koszty podziału majątku w sądzie

Opłata sądowa konieczna, aby wszczać postępowanie sądowe, nie jest wysoka, gdyż wynosi 1000 zł lub 300 zł w przypadku zgodnego podziału. Do kwoty tej należy jedna doliczyć inne koszty. Przykałdwo postępowanie w sądzie często wiąże się z koniecznością powołania biegłego rzeczoznawcy, a więc również z koniecznościa poniesienia kosztów sporządzenia wyceny majątku. Bardzo często strony muszą również skorzystać z pomocy radcy prawnego lub adwokata, co również generuje dodatkowe koszty. 

Może się zatem okazać, że w końcowym efekcie skorzystanie z pomocy notariusza, będzie nie tylko drogą szybszą i mniej problematyczną, ale również zdecydowanie tańszą.

Ile kosztuje podział majątku u notariusza?

Zgodnie z obowiązującym Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej, stawki za podział majątku wspólnego u notariusza wynoszą:

• przy wartości majątku do 3.000 zł – 100 zł,
• przy wartości majątku powyżej 3.000 do 10.000 zł – 100 zł plus 3% od nadwyżki powyżej 3.000 zł,
• przy wartości majątku powyżej10.000 do 30.000 zł – 310 zł plus 2% od nadwyżki powyżej 10.000 zł,
• przy wartości majątku powyżej 30.000 do 60.000 zł – 710 zł plus 1% od nadwyżki powyżej 30.000 zł,
• przy wartości majątku powyżej 60.000 do 1.000.000 zł – 1.010 zł plus 0,4% od nadwyżki powyżej 60.000 zł,
• przy wartości majątku powyżej 1.000.000 do 2.000.000 zł – 4.770 zł plus 0,2% od nadwyżki powyżej 1.000.000 zł,
• przy wartości majątku powyżej 2.000.000 zł – 6.770 zł plus 0,25% od nadwyżki powyżej 2.000.000 zł.

Wskazane powyżej wartości są wartościami netto za usługę notarialną, do których należy doliczyć podatek Vat w stawce 23%.