Umowa ustanowienia hipoteki

Hipoteka to ograniczone prawo rzeczowe obciążające nieruchomość oraz ustawowo wskazane prawa (prawo użytkowania wieczystego, własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu, wierzytelność zabezpieczoną hipotecznie), służące zabezpieczeniu wierzytelności pieniężnej wynikającej z oznaczonego stosunku prawnego.
Prawo to pozwala wierzycielowi hipotecznemu dochodzić zaspokojenia z nieruchomości, bez względu na to, czyją stała się własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi każdoczesnego właściciela nieruchomości.

Hipoteka powstaje z chwilą wpisu do księgi wieczystej (wpis konstytutywny) najczęściej na podstawie umowy (hipoteka umowna), choć podstawą wpisu hipoteki mogą być również orzeczenie sądu lub decyzja odpowiedniego organu podatkowego (hipoteka przymusowa).

Jeżeli hipoteka ustanawiana jest w drodze czynności prawnej - umowy – dla jej ważności, co do zasady, wymagane jest złożenie oświadczenia w formie aktu notarialnego przynajmniej przez właściciela obciążonej nieruchomości. Nie przeszkadza to jednak temu, by również zgoda wierzyciela na ustanowienie hipoteki była wyrażona w tymże akcie. W ten sposób cała umowa bywa sporządzana u notariusza.